Astigmatisme (hoornvliesvervorming) eenvoudig uitgelegd

Wat zo gevaarlijk klinkt, heeft bijna iedereen! Omdat ons hoornvlies van nature niet perfect rond is, hebben bijna alle mensen in meer of mindere mate een lichte vorm van astigmatisme.

Astigmatisme betekent letterlijk "puntloosheid”. Bij mensen met deze veelvoorkomende vorm van oogafwijking is het hoornvlies van het oog onregelmatig gevormd - men spreekt dan van een hoornvliesvervorming. Minder vaak ligt de oorzaak in een onregelmatige kromming van de ooglens. Het resultaat is hetzelfde: door de afwijkende kromming worden horizontaal invallende lichtstralen anders gebroken dan verticaal invallende lichtstralen. Daardoor komen de lichtstralen niet samen in één brandpunt. In plaats daarvan ontstaan er twee brandlijnen die eruitzien als streepjes. Daarom wordt astigmatisme ook wel streepzicht genoemd.

Hoornvliesvervorming (astigmatisme) zonder torische brillenglazen

Hoornvliesvervorming (astigmatisme) met torische brillenglazen

Een lichte vorm van hoornvliesvervorming merkt men vaak niet eens op. Pas bij een sterkere vorm van astigmatisme ziet men alles - zowel dichtbij als veraf - wazig en onscherp. Bij deze symptomen is het verstandig een oogarts of opticien te raadplegen.

Streepzicht is - net als bijziendheid en verziendheid - een afwijking in de bouw van het oog die tot een visuele stoornis leidt. Vaak hebben brildragers, dus mensen die bijziend, verziend of ouderdomsverziend zijn, ook last van streepzicht. Met andere woorden: niet alleen de sterkte van de lens of de lengte van de oogbol beïnvloeden het gezichtsvermogen, maar ook de vorm en kromming van het hoornvlies spelen een rol.

Een hoornvliesvervorming is meestal aangeboren. Een normale vorm van astigmatisme (astigmatisme regularis) wordt door de oogarts of opticien vastgesteld tijdens een standaard oogmeting (zichttest). Bij de objectieve meting levert de autorefractometer de eerste waarden. Tijdens de subjectieve oogmeting controleert de opticien de dioptriewaarden met een meetbril of een phoropter en bepaalt hij de exacte asrichting van de hoornvliesvervorming.

Of het nu bij de oogarts of de opticien is - het resultaat vindt men later terug in de vorm van voor leken onbegrijpelijke tekens op het recept of op de brilpas. Daar staat bijvoorbeeld: "cyl -1,0 A 85°”. Dat betekent: een cilinderafwijking van één dioptrie met een asrichting van 85 graden.

In de meeste gevallen wordt astigmatisme gecorrigeerd met torische brillenglazen . Dat zijn glazen die in één richting (de zogenaamde hoofdsnede) een bepaalde werking hebben (bijvoorbeeld correctie van bijziendheid) en in de andere hoofdsnede een andere werking (om de hoornvliesvervorming te compenseren). Astigmatisme kan ook worden gecorrigeerd met torische contactlenzen .

In zeldzame gevallen kunnen littekens door een ongeval of bepaalde aandoeningen leiden tot vervormingen van het hoornvlies. Men spreekt dan van een onregelmatig astigmatisme (astigmatisme irregularis).

👓 Misschien vind je deze adviesartikelen ook interessant:

Brilrecept lezen: Wat betekenen de waarden van je brillenglazen?

Cilinder bij contactlenzen – wat betekent het en wanneer heb je torische lenzen nodig?